Jumat, 08 Januari 2016

UNSUR INTRINSIK NOVEL RANGSANG TUBAN



1. Tema: kehidupan
2. Tokoh: Prabu Sindupati, Raden Warihkusuma, Raden Warsakusuma, Endang Wresti, Kyai Umbul, Kyai Patih Toyamarta, Ki Tumenggung Jalasengara, Kyai Buyut Wulusan, Prabu Hertambang, Raden Udakawimba
3. Penokohan
            Kyai Patih Bijaksana”Namung Kyai Patih bijaksana sumerep dhateng wewadaning            karsanipun sang parbu ingkang boten leres”...
            Prabu Sindupati Rendah hati” Uwa, sampun kados wanodya. Kula mawi katangisan                     mindhak anenangi manah susah. Kula sampun lila ing pejah kula, suwawi tumunten”...
            Raden Warihkusuma jahat “ karena ingin merebut Endang Wresti dari Raden                     Warsakusuma”...
            Kyai Buyut Wulusan baik “ Bayi iki becik takpupune tinimbang mati”...
            Kyai pangulu baik” Thole, mengko bubar ngaji, kowe miluwa aku bae. Taopeni ana ing                  omahku. Nyambiya angon kebo, pangonku kurang siji”...
4. Setting
            1. Tempat
                        “Ing Nagari Tuban, wonten ingkang jumeneng nata binathara”...
                        “Nimbali Kyai Patih, kaunjukaken, taksih kantun ing margi”...
                        “Kadhawuhan wangsul dhateng ing dukuh Mudal saha Wadyabala-kuswa”...
                        Misuwur prawira ing yuda, kathah tetelukanipun ratu, sami ngindhep dhateng                                nagari Banyubiru”...
                        “ Ingkang sami nenggani wonten ing kamar, bingar pating bilulung, gumeder                                  angebeki kraton”..
                        “ Kacariyos, Raden Udakawimba karemenipun anenepi dhateng ing redi-redi sarta                        ing jurang-jurang”...         
2. Suasana
                        Sedih” Tangis gumuruh salebetiing pura, sang Prameswari sarta para garwa                                     pangrembe, sami rempun ing galih koncatan sihing raka”...
                        Sedih” Namung kesaha saking wewengkonipun nagari T8uban, angentosana                                  karsaning dewa ingkang dhumawah dhateng putra kula. Dena tangis kula wau,                              kula kepeksa pepisahan”...
                        Senang” Gusti, kawula rumaos begja karawuhan ratu turuning dewa, badhe                                    aparing nugraha dhumateng kawula”...
                        Senang” Aku bungah banget bapakne gendhuk, kowehi anak. Tak openane sing                             becik, mengko tak gebyur, banyuku susu isih metu dadi kebeneran banget”...
                        Sedih” sakecepengipun Raden Udakawimba sami adus luh”...
            3. Waktu
                        “Sang Pangeran saben wolung dinten sapisan tindhak ing Mudal angendhang-                               endhangi”...
                        “ Ing wanci sowan badhe dhaup temanten, usreg swaraning tetiyang nyambut                                damel, tetingalan warna-warni”...
                        “ Sesurahan ing wanci pukul tiga siyang sampun wiwit dhateng”...
                        “ Kyai Patih Lodaka, sampun pitung dinten tugur sakancanipun”...
                        “ Ing wanci sonten sang putri sowan talundhak ing yasakambang kaadhep ing                                para cethi parekan”...
                        “ Ing wanci enjing sang pangeran lenggah kaliyan ingkang rayi wonten ing                                     paningrat kaadhep ing cethi parekan”...
                        “Antawis wolung dinten, sang pangeran lajeng jumeneng nata saking                                              pangangkatipun kyai patih sarta para nayakaning praja”...
                        “ Ing wanci bakda sambahyang Isa, nilapaken ingkang rama kesah nenepi dhateng                         ing redi kados sabenipun”...
                        “ Enjing kauningan ing sang prabu lolosipun Raden Udakawimba”...
                        “Sasampuning kawandasa dinten, Raden Udakawiba sakaliyan ingkang rayi Dewi                         Sendhang nyuwung lilah ingkang rama-bibi  misah badhe angengeni kadhaton                               wangunan sapucaking ardi’...
                        “ Saben dalu boten towong, wonten ing pahoman aneges karsaning dewa ingkang                                     linuwih”...
                       
5. Sudut pandang : orang ketiga
6. Alur : maju
            Suatu hari ada dua pangeran yang berasal dari Tubanyang bernama pangeran Warihkusuma dan Warsakusuma ini adalah putra dari Raja Sindupati yang berasal daeri kerajaan Tuban.  Dulunya kedua pangeran itu sangat akrab tetapi sekarang malah menjadi musuh karena Pangeran Warihkusuma akan menikahi Endang Wresti. Saaat itu Pangeran Warsakusuma menjadi Raja Tuban menggantikan bapknya karena sudah meninggal. Warsakusuma mengantarkan kakaknya melamar Endang Wresti, tetapi setelah mengetahui Endang Wresti cantik Warsakusuma menyukai Endang Wresti dan ia iri kepada kakaknya. Warsakusuma mempunyai niat untuk merebut Endang Wresti dari kakaknya. Setelah merebut Endang Wresti kemudian kakaknya difitnah dan diusir dari Kerajaan Tuban. Setelah sudah berhasil mengusir akhirnya Warsakusuma menikahi Endang Wresti.
            Warihkusuma mempunyai niat untuk pergi ke hutan dan mengunjungi kerajaan Banyubiru. Disana Warihkusuma mengabdi kepada Prabu Hertambang, raja kerajaan Banubiru. Sang Prabu mempunyai niat untuk menjodohkan Warihkusuma dengan putrinya yang bernama Dewi Wayi. Akhirnya mereka berdua menikah dan  baru melahirkan anak yang pertama, Dewi Wayi meninggal. Permaisuri dan Raja menuduh Warihkusuma yang menyebabkan Dewi Wayi meninggal dan Warihkusuma diusir dan anaknya dihanyutkan di sungai. Anaknya ditemukan oleh Kyai Buyut Wulusn dan diberi nama Rara Sendhang karena ditemukan di sungai. Akhirnya Rara sendhang menikah dengan Raden Udakawimba.
            Warihkusuma bermimpi bertemu dengan Endang Wresti dan mimpi itu yang menyebabkan Warihkusuma ingin pulang ke kerajaan Tuban. Ternyata raja Tuban Warsakusuma yaitu adik dari Warihkusuma sudah meninggal. Kerajaan yang tadinya dipegang oleh Toyamarta sekarang dipasrahkan kepada Warihkusuma dan akhirnya Warihkusuma bertemu dengan Endang Wresti.
7. Amanat : jadilah orang yang baik, jangan suka memusuhi orang apalagi itu adalah saudara kita dan jadilh orang yang jujur.

3 komentar: