Jumat, 08 Januari 2016

UNSUR INTRINSIK NGULANDARA



1.Tema
2. Tokoh:  Raden Ajeng Tien, Ibunya Tien, Bapaknya Tien, sopir, nyonya Tiong Hoa, Raden Ayu Asisten Wedana, Nyonyah Hien, Rapingun, Den Bei Mantri, Hardjana
3. Penokohan: 
            1. Tien: Jujur”Bu, Bul Nuwun sewu inggih bu! Ibu kok ngendika klesak-klesik                                            menika ngendika kaliyan sinten ta, bu? Menapa saweg ndonga?”...
            2. Ibunya Tien: Pemarah” Nyatan nek kaya ngene iki priye hara? Mangka neng tengah                                            bulak, wis jam setengah nem, kathik atise kaya ngene, Gunng Sumbing                                          wis kemul ampak-ampak, dalan ing Kledhung ya wis meh putih, dhasar                                               dalane sumengka, kok jebul otone bobrok!”...
            3. Bapaknya Tien: Sabar” Yah ibune ki ta! Rak ya lumrah ta yen oto kuwi sok mogok,                                              ora kok banjur bobrok ngono”...
            4. Sopir: Baik” Sarehning taksh gremis, mangga Ndara lenggah nglebet kemawon”...
                                    “ Sembah nuwun Ndara, mangga lajeng tindhak kemawon ula nderekaken                                       ing wingking’...
            5. Nyonyah hien: Perayu”Den Ayu yen panjenengan mundhut dhateng toko Maurice                                             Wolf, sami agengipun lan sami jinisipun kaliyan gadhahar, kula angsal                                             kawan atus, boten umuk, kula ngaturi pasumbang satus”...
            6. Rapingun: Baik” Mekaten menika sampun dados wajibipun sopir, uger  wonten oto                                           risak wonten margi, inggih lajeng kedah ngen-dhegi saperlu suka                                                     pitulungan, menawi saged”...
            7. Den Bei Mantri: Baik” Ampun ngoten nak Rap. Ajining wong niku wonten mung                                              dumunung teng pangkat mawon. Tindak tanduk lan luhuring budi, niku                                          saged njunjung aji”...
            8. Hardjana: pendendam” Kepriye ta, kok kowe gawe sengsaraning awakku? Aku ora                                           rumangsa gawe sengsaramu”...
4. Setting
            1. Suasana:
                        a. Marah”...Judheg aku! Punika angluhipun satunggaling priyantun ngadeg,                                    cancut, wonten ngiringanipun motoring oto ingkang sampun kebikak”...
                        Marah” Iki maneh sing bocah melu nutuh, mau rak wis padha rembug. Yen aku                              nyrengeni Rap, ora padha arep ngrewangi, jebul malah aku sing dikrubut”...
                        b. Senang”Priyantun tetiga wau bingahipun boten kenging winiraos”...
                        c. Cemas” Adhuh ngger! Tujune diparingi slamet. Dos pundi ta jeng, kok le ora                              ngati-ngati kuwi! Criyos makaten wau kaliyan mengap-mengap, kabekta saking                             kaget lan uwasing manah”...
                        d. Cemas” Sampun sedasa menit Rapingun meksa dereng enget. Raden Ajeng                               Tien saya gugup manahipun, nanging boten mangertos punapa ingkang kedah                            dipuntindakaken”...
            2. Tempat:
                        “Mogoking oto wau wonten tengah-tengahing bulak, kaprenah sandhanganipun                             Dhusun Kledhung, dene Kledhung punika dumunung ing papan ingkang inggil,                             kleres ereng-erengipun Redi Gumbing lan Sundara, wonten saantawisipun                                                Parakan (Tumenggung) kaliyan kreteg (Wanasaba)”...
                        “Dumugi pratigan ingksng dhateng Weleri, ing pinggir margi kiwa tengen                                       ketingal dilah pating klencar’...
                        “ Den Bei Asisten Wedana sakaliyan tuwin putranipun lajeng dhateng gadri                                   wingking, sami lelengahan’...
                        “ Griyanipun Den Bei Mantri Gundhang punika wonten pinggir margi ageng,                                 lataripun wiyar, oto saged mlebu dhateng plataran”...
                        “ Sadaya lajeng sami dhateng restoran, terus milih papan ingkang lindhuk”...
                        “ Sampun saminggu Raoingun wonten ing griya sakit, pikantuk kamar piyambak,                           tendhanipun saben dinten dipunkintun saking Kemantrean Guron, pondokanipun                          Raden             Ajeng Tien”...
                        “Tigang minggu Rapingun wonten ing griya sakit, tanganipun sampun                                            mantun babar pisan”...           
                        “Kaleres dinten minggu, ing Kampung Kwijen sawingking Kabupaten                                            Pekalongan”...

            3. Waktu:
                        a. Pagi: “Sampun ingkang kados kawontenan kasebut nginggil wau, saweg ing                               wanci jam kalih welas siyang, tur suryanipun jumperet kemawon hawanipun                                   meksa atis”...
                                    “Kaleres dinten minggu, wetawis jam wolu enjing, ing ngajeng                                                        Ngasistenan Ngadireja wonten oto”...
                                    “ Enjingipun, sawangsulipun Rapingun saking Parakan, ngaterake Raden                                        Ajeng Supartinah, Rapingun lajeng mlebet kamar panyimpenan lapak                                              sapirantosipun sadaya”...
                                    “Dinten senen jam wolu enjing wonten oto Ostin sedhan dipunsetiri                                                priyantun neneman, bregas, umuripun 25 taunan”...
                        b. Malam: “Wetawis jam sewelas kirang sakedhik dumugi Ngasisten Ngadireja                              wilujeng boten wonten pambengan malih’...
                        c. Sore: “ Let sawulan saking dhatengipun Nyonyah Hien, keleresan dinten                                    ngahad, wanci jam 5 sonten, Raden Bei asisten wedana sakaliyan tuwin                                         putranipun sami lenggahan ing gadri wingking sinambi ngunjuk wedang kados                                     adat saben”...
                                    “ Dinten sebtu jam gangsal sonten ing ngajeng Kemantren guron Parakan                                       wonten oto overland kendel, tendhanipun kabikak”...
                                    “ Sareng tigang dintenipun, wanci jam sakawan sonten, Raden Ayu                                                Asisten badhe nuweni Rapingun dhateng kamaripun”...
5. Sudut pandang: orang ketiga
6. Alur: maju
                        Suatu hari Raden Ajeng Tien pergi bersama orangtuanya yaitu Raden Ayu Asisten Wedana dan Raden Bei Asisten Wedana, saat ditengah hutan mobil yang ditumpangi mereka mogok tapi akhirnya ada orang yang menolong dan mereka langsung melanjutkan perjalanannya. Suatu hari keluarga Tien kedatangan tamu yaitu Oei Wat Hein yang menawarkan berlian dan mobil, Oie Wat Hien juga menawarkan supirnya untuk bekerja dengan keluarga Tien, Tien menanyakan berapa nomor plat mobil yang akan dijual dan ternyata nomornya adalah 1013, Tien ingat bahwa yang menolong dihutan itu adalah mobil dengan plat nomor 1013.
            Raden Ayu Asisten Wedana menyuruh Kreta untuk memanggil sopirnya tapi ternyata mobilnya tidak ada dan Nyonya Hien baru ingat bahwa sopirnya pergi ke pasar. Kreta menyusul sopirnya dan ternyata bernama Rapingun. Rapingun adalah laki-laki yang menolong keluarganya dulu saat mobilnya mogok di tengah hutan. Rapingun akhirnya bekerja dirumah Nyonya Hien. Selama bekerja disitu Rapingun sangat rajin, Kreta pun kalah kerja dengan Rapingun. Den Bei mempunyai kuda yang bernama Hell, kuda itu sangat liar tetapi karena Rapingun mencoba untuk menjinakan akhirnya kuda itupun jinak.
            Raden Ajeng Tien dan Rapingun pergi ke Magelang tetapi ibunya tidak ikut karena sakit. Raden Ajeng Tien dan Rapingun pergi ke rumah Den Bei Mantri Gudhang. Didekat rumah Den Bei Mantri Gudhang ada pasar malam, akhirnya Raden Ajeng Tien dan Rapingun pergi ke pasar malam tetapi di pasar malam mereka berdua diawasi oleh dua lelaki dan Raden Ajeng Tien mengenali laki-laki itu dan Raden Ajeng Tien segera ingin pulang ke Ngadiredja.
            Saat perjalanan pulang mereka dihadang oleh laki-laki tadi, salah satu laki-laki itu adalah Hardjana, Hardjana dulu adalah pacarnya Raden Ajeng Tien dan Hardjana akan menagih janji tetapi karena Raden Ajeng Tien tidak merasa mempunyai janji dengan Hardjana. Saat membela, Rapingun terluka tetapi mereka berhasil meloloskan diri dan akhirnya Rapingun bisa melanjutkan perjalanannya walaupun dalam keadaan terluka. Akhirnya keluarga Raden Ajeng Tien membawa Rapingun ke Rumah sakit dan di Rumah sakit Raden Ajeng Tien mengajak Rapingun untuk pergi ke Sala karena mendapat surat dari Raden Gandaatmadjta, Raden Gandaatmadja memiliki seorang putra yang bernama Sutanta, tetapi sudah tujuh bulan tidak kunjung pulang. Rapingun mengaku pernah bertemu dengan Sutanta di Magelang.
            Saat di rumah sakit Tien memberi kalung kepada Rapingun sebagai tanda terima kasih. Setelah kembali ke rumah Raden Bei Asisten Wedana tetapi Rapingun terlihat sedih, Rapingun berbicara bahwa dia ingin pulang, ingin bertemu dengan ibunya dan akhirnya Rapingun diizikan pulang dan diberi waktu selama satu minggu, tetapi sebelum pergi Rapingun berbicara untuk mengganti nama Hell menjadi Tawang. Setelah berpamitan dengan keluarga Raden Bei Asisten Wedana, setelah enam bulan Rapingun mengirim surat kepada keluarga Raden Bei Asisten Wedana, Raden Bei Asisten Wedana sedih melihat surat itu, Raden Ajeng Tien pergi mengunjungi Den Bei Mantri dan disitulah ada Raden Mas Sutanta yang mengaku sebagai Rapingun dan akhirnya Raden Mas Sutanta dan Raden Ajeng Tien menikah dan hidup bahagia

           
8. Amanat:
            Jadilah orang yang baik, yang selalu rendah hati kelak akan disenangi orang, dihormati dan akan menjadi orang yang sukses

28 komentar:

  1. pitutur luhur ten novel niku nopo ngih?matur nuwun

    BalasHapus
  2. Balasan
    1. Jadilah orang yang baik, yang selalu rendah hati kelak akan disenangi orang, dihormati dan akan menjadi orang yang sukses

      Hapus
  3. Sudut pandangnya siapa ya min?

    BalasHapus
  4. sudut pandang yang bab ke 4 apa plisss jawab:(

    BalasHapus
  5. nilai nilai kang ono neng novel e nopo nggeh

    BalasHapus
  6. UNSUR EKSTRINSIK IPUN MENOPO NGGIH

    BalasHapus
  7. novel Ngulandara nggunakake basa

    BalasHapus
  8. Komentar ini telah dihapus oleh pengarang.

    BalasHapus